SA 8000 Sosyal Sorumluluk Yönetim Sistemi

SA 8000 Sosyal Sorumluluk Yönetim Sistemi

1997 yılında CEPAA (Council on Economic Priorities Accreditation Agency) önderliğinde, işçi sendikaları, insan hakları ve çocuk hakları örgütleri, akademisyenler ve işverenlerin de bulunduğu bir çalışma grubu tarafından, çalışanların temel haklarını garanti altına almayı amaçlayan işletmeler için SA 8000 (Social Accountability 8000) sistemi meydana getirilmiştir.

SA 8000 Standardı ile çalışma koşullarının Birleşmiş Milletler İnsan Hakları ve Çocuk Hakları Evrensel Beyannamesi’ne uygun olduğunu bağımsız bir kuruluş tarafından onaylanması ve sertifikalandırılmasını sağlamaktadır.

SA 8000, üretim ve hizmetlerin sunulmasında etik unsurlara önem veren bir standarttır ve tüm sanayi alanlarında, çalışma hayatına dair uygulamalarla ilgili sosyal sorumlulukları yerine getirdiklerini kanıtlamak isteyen, her büyüklükteki işletmeye uygulanabilir.

ISO Kurumsal, kuruluşlardaki çalışma koşullarının SA 8000 standardına uygun olup olmadığını saptamak için tamamen bağımsız bir denetim süreci gerçekleştirmektedir.

SA 8000 Sosyal Sorumluluk Yönetim Sistemi ile;

1. İşletmenin imajını korunur ve düzeltilir
2. Çalışanların morali ve verimliliği arttırılır
3. Müşterilerin beklenti ve ihtiyaçlarını karşılayarak ve yeni pazar olanakları ile rekabette üstünlük elde edilir
4. Çalışanlar ile yönetim arasındaki iletişim kanalları açılır
5. Ürün kalitesinde iyileştirilme sağlanır
6. Tedarikçi ve taşeronlarla ilişkilerin uzun süreli sözleşmeleri teşvik edecek yönde iyileştirilmesi sağlanır
7. Bilgi akışının düzenlenmesiyle tüketici güveninin arttırılması, sağlanır

Bu özellikleri sebebiyle SA 8000, yakın bir zamanda tüm tüketicilerin varlığını arayacakları bir sistem olarak karşımıza çıkacaktır.

Uluslararası Çalışma Örgütü’nün sözleşmelerini ve ulusal yasaları temel alan SA 8000 standardının sekiz performans kriteri ile söz konusu konulardaki asgari şartlar belirlenmektedir.

1. Çocuk işçilik
2. Zorla çalıştırma
3. Sağlık ve güvenlik
4. Örgütlenme özgürlüğü
5. Disiplin uygulamaları
6. Ayrımcılık
7. Çalışma saatleri ile ücretlendirme

SA 8000 çerçevesinde yapılan belgelendirmeler üç yıl için geçerli olup, standarda uygunluk altı aylık periyotlarla kontrol edilmektedir.

Amaç ve Kapsam

Kuruluşların Sosyal Sorumluluk Politikalarının tesis edilmesi, devamlılığının sağlanması ve güçlendirilmesi amacı ile yayınlanmış çerçeve Standardtır.

Uluslararası SA 8000 Standardı, İşletmelerde Sosyal Sorumluluklarının tesis edilmesi için rehber Standard oluduğu gibi, yapılacak uygunluk denetimi ile de bu uygulamaların üçüncü taraflara ilanı gerçekleştirilir.

Temel Dayanaklar

Kuruluşlar bulundukları ülkenin yasal mevzuatına ve SA 8000 Standardının taleplerine uymak zorunda oldukları kadar, aşağıdaki Uluslararası anlaşmaların gereklerini de yerine getirmek durumundadırlar;
-İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi
-Birleşmiş Milletler, Kadınlara uygulanan hertürlü ayrımcılığın yok edilmesine dair anlaşma
-Birleşmiş Milletler Çocuk Hakları anlaşması
-ILO 29 ve 105 no.lu Metazori Çalıştırmanın önlenmesi anlaşması
-ILO 87 no.lu Örgütlenme Özgürlüğü anlaşması
-ILO 98 no.lu Toplu ücret pazarlığı anlaşması
-ILO 100 ve 111no.lu Kadın ve Erkek işçilere eşit muamele anlaşması
-ILO 135 no.lu İşçi temsilciliği anlaşması
-ILO 138 no.lu Asgari Çalıştırma yaşı anlaşması
-ILO 155 no.lu İşyeri Emniyeti ve Sağlık anlaşması
-ILO 159 no.lu Engelli insanların isdihdamı ve işbaşında rehabilitasyonu anlaşması
-ILO 177 no.lu Evde isdihdam anlaşması
-ILO 182 no.lu Çocukların Kötü İşlerde çalışmasının engellenmesi anlaşması

Temel Tanımlar

Şirket:
Bütün personel dahil olmak üzere Standardın yükümlülüklerini yerine getirmekle mükellef kuruluş veya işyeri

Tedarikçi/taşaron:
Şirkete doğrudan mal ve hizmet sağlayan kuruluşlar

Alt Tedarikçi/taşaron:
Şirkete dolaylı olarak mal veya hizmet sağlayan kuruluşlar

Önleyici faaliyet:
SA 8000 Standardında belirtilen çalışan haklarına gelebilecek zararların önceden tesbiti ve ortadan kaldırılması

Düzeltici Faaliyet:
Uygunsuz faaliyetlerin kesin olarak ortadan kaldırılmasına yönelik sistematik değişiklik veya düzenlemeler

İlgili taraf:
Kuruluşun sosyal faaliyetlerinden etkilenen birey veya gruplar

Çocuk:
Ülkelerin kendi kanunları çalışma veya zorunlu eğitim için daha yüksek bir yaşı kabul etmediği takdirde 15 yaşından küçük olan bütün insanlar

Genç İşçi:
Tanımlanmış çocuk yaşı ile 18 yaş arasında olan kimse

Çocuk İşçi:
ILO 146 no.lu tavsiye kararında belirtilenden hariç olmak üzere Çocuk tanımına uyan kişilerce yapılan işçilik

Metazori İşçilik:
Herhangi bir kişinin kendi rızası dışında borcuna karşılık veya tehdit veya ceza olarak çalıştırılması

Çocukların Himayesi:
Çocuk işçilerin veya cocuk işsizlerin, güvenlik sağlık, eğitim ve gelişmeleri de dahil olmak üzere yapılacak bütün gerekli destek ve önlemler

Ev çalışanı:
Bir kuruluş için kuruluşun tesislerini kullanmaksızın, direkt veya indirekt yoldan, ücret karşılığı mal veya hizmet üreten kişi

SA 8000 Standardının Yapısı ve Sosyal Sorumluluk Talepleri

1. Çocuk İşçiliğin düzenlenmesi/engellenmesi çocuk işçilerin himayesi
2. Metazori işçiliğin engellenmesi
3. İşyeri sağlığı ve iş güvenliği
4. Örgütlenme özgürlüğü ve toplu ücret pazarlığı hakkı
5. İşyerinde ayrımcılığın engellenmesi
6. Fena muamelenin engellenmesi
7. Çalışma saatlerinin yasalara uygunluğu
8. Ücretlerin yasalara uygunluğu
9. SA 8000 yönetim Sistemi
– Politika
– Yönetimin Gözden Geçirilmesi
– Yönetim Temsilcisi
– Planlama ve uygulama
– Tedarikçi ve Taşaronların kontrolü
– Düzeltici/Önleyici faaliyetler
– Dış ilan ve tebliğler
– Standarda Uygunluğun ilgili taraflara beyanı
– Kayıtlar